MAĞARAMDAYDIM

MAĞARAMDAYDIM;

YILLARCA GÖLGELERİN

HAYÂLÎ-KURGUSAL İNANÇLARIN

PEŞİNE TAKILDIM!

MEĞER BİR MARYONETE(KUKLAYA) DÖNÜŞMÜŞÜM;

ZANLARIMI HAKİKAT SANDIM!

SÖZÜN ÖZÜ

‘CAHİLDİM;

DÜNYANIN RENGİNE KANDIM!’

“Kralın hazır olduğu mekânda teba‘a değersizdir.

Tanrının olduğu mekânlarda ise insan kurbanlıktır.

Bir kültürde kutsallar ne kadar fazlaysa,

İnsan o kadar değer kaybeder.

Sanatın gelişmediği bir kültürde insanın değeri yoktur.

Sevgi ve dostluk da gelişmez.”(1)

(Prof.Dr. Yasin Ceylan)

‘Cahildim; dünyanın rengine kandım!

Hayale aldandım, boşuna yandım!

Seni ilelebet benimsin sandım.

Ölürüm, sevdiğim zehirim sensin!

Evvelim sen oldun, ahirim sensin!

Sözüm yok, şu benden kırıldığına…

(G)idip başka dala sarıldığına…

Gönlüm inanmıyor ayrıldığına…

Gözyaşım sen oldun, kahirim sensin!

Evvelim sen oldun, ahirim sensin!

Garibim, can yıkıp gönül kırmadım.

Senden ayrı ben bir mekân kurmadım.

Daha bir gönüle ikrâr vermedim.

Bâtınım sen oldun, zâhirim sensin!

Evvelim sen oldun, ahirim sensin!’(2)

Mağaramdaydım;

Yıllarca gölgelerin,

Hayâlî-kurgusal inançların

Peşine takıldım!

Meğer bir maryonete(kuklaya) dönüşmüşüm;

Zanlarımı hakikat sandım!

Sözün özü,

‘Cahildim;

Dünyanın rengine kandım!’

Dünyada üniversite düzeyindeki ilk kurumlardan biri(ve bu kurumlara günümüzdeki adını veren) “Akademi”nin kurucusu olan ve düşünce tarihinde bir dönüm noktası teşkil eden, felsefe ve bilim tarihindeki pek çok tartışmanın temellerini atmış Antik Yunan filozofu ve/veya bilgesi Platon(Eflatun)’un (MÖ 428/427 ya da 424/423 – 348/347) “İdealar Evreni Kuramı ve Mağara Alegorisi”ni; “Bozkırın Tezenesi(Çalgıç-Mızrap)”, Türk halk ozanı, “Türkmen/Abdallık Kültürü”nün ve müzik geleneğinin son büyük temsilcisi, merhum Neşet Ertaş’ın (1938-2012) yukarıdaki türkü sözlerinden “daha iyi” anlatılamadığından dem vurur, kadim gönül dostum, saygıdeğer hocam, Prof.Dr. Adem Çaylak (1970-…); doğru söyler, yerden göğe haklıdır da…

– “Cahildim; dünyanın rengine kandım (eikasia/imgelem, mağara).

– Hayale aldandım, boşuna yandım (pistis/inanç, okia/gölge, phenoma).

– Seni ilelebet benimsin sandım (doxa/zan, soma/beden, pupla/kukla).

– Ölürüm, sevdiğim zehirim sensin (dionoia/düşünme, hyıoç/güneş).

– Evvelim sen oldun, ahirim sensin (episteme/bilgi, noesis/saf akıl, psykhe/ruh)”(3)

“Siyaset Bilimi(-Sanatı) Ve Kamu Yönetimi, Siyaset Ve Sosyal Bilimler” dalında, “Kocaeli Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi”, kadim gönül dostum, saygıdeğer hocam Prof.Dr. Âdem Çaylak’ın (1970-…) “psykhe/ruh” kavramına ilişkin yukarıdaki paylaşımına, bir “tashîh(réviser-correction: düzelti)” ve/veya “saptama”da bulunmak isterim.

Filozofi’de “Batı-Antik Yunan Filozofisi”nde geçen ve bir “rasyonalite”si(rasyonelliği-akla yatkınlığı) olan “psykhe” ve/veya “psiche-psychen-psyche-psyché” kavramı [ki bu, ‘şuur-bilinç’e karşılık gelir ve dediğim gibi ‘rasyonalitesi(rasyonelliği-akla yatkınlığı)’ olan bir kavramdır], ile “ruh” anlamındaki “soul-spiritus-spirit-spirito-esprit” kavramı hep karıştırılmaktadır! Bu karıştırma maalesef, “İslam Dünyası(!?)”na, -kasten veya sehven- “yanlış bir çeviri” yoluyla girmiştir. Oysa her iki kavram da birbirinden temelde “AYRI”dır! Zaten ilki için(psişe) de ben, “psişe-konsiyans[coscienza-la conscience-consciousness: bulunç(vicdan)+ bilinç]”ı kullanır ve öne çıkarırım. “Konsiyans” kavramı, ilkin “bulunç(vicdan)” sonra ise buna, “baskınlık-yoğunluk” kazanmış olan “bilinç” eklenmiş(-evrilmiş)tir!

NOT: Lütfen, aşağıdaki linki tıklayınız: 

https://www.youtube.com/watch?v=hQqV9MpmYrE

. (Erişim Tarihi: 01.12.2013).

(1) Bkz. CEYLAN, Yasin(Prof.Dr.); 19.03.2023 tarihli, kendi “facebook” ana sayfasındaki paylaşım yazısı, https://www.facebook.com/yasin.ceylan.1690. (Erişim Tarihi: 19.03.2023).

(2) Bkz. ERTAŞ, Neşet; Live Concert © 2000 “Kalan Müzik” prodüksiyon’uyla “Hata Benim” adlı albümünde yer alan “Ahirim Sensin: Cahildim; Dünyanın Rengine Kandım!” adlı parçası, Yaşar Kemal’in deyimiyle “Bozkırın Tezenesi (Çalgıç-Mızrap)”, Türk halk ozanı, “Türkmen/Abdallık Kültürü”nün ve müzik geleneğinin son büyük temsilcisi Neşet Ertaş (1938-2012), -babasına rağmen- Leyla ile yaptığı evliliği 7 yıl sonra bitmesi üzerine Neşet Ertaş, “Cahildim; Dünyanın Rengine Kandım!” sözleriyle başlayan türküsünü yazar. Bu türkü Neşet Ertaş’ın, babasının ve Leyla’nın hikâyesini anlatır.

(3) Bkz. ÇAYLAK, Âdem(Prof.Dr.); 17.03.2023 tarihli, kendi “facebook” ana sayfasındaki paylaşım yazısı, https://www.facebook.com/ademcaylak41. (Erişim Tarihi: 17.03.2023).

Zeki Coşkunsu