SOKRATESİN SAVUNMASI

#OKUDUMBİTTİ . #PLATON . #SOKRATESİNSAVUNMASI

Sokrates, Atina’da şairlerin düşüncesine tercüman olan Meletos, politikacıların düşüncesine tercüman olan Anytos ve konuşmacıların düşüncesine tercüman olan Lykon tarafından Devletçe tanınan tanrılara saygısız davrandığı, gençleri doğru yoldan ayırdığı, tanrılara inanmamakla birlikte bunların yerine yeni yeni tanrılar koymakla suçlanarak mahkemeye verilir. Sokrates, bu iftiraların mahkemede nasıl sonuçlanacağını tahmin etmesine rağmen inatla kendini savunur ve her iftirayı çürütür. Meletos’un ciddi şeyleri alaya alarak herkesle eğlenmekten, gerçekte üzerinde hiç uğraşmadığı işlere sözümona bağlılık ve ilgi göstererek herkesi mahkemeye sürüklemekle suçlar. “Beni öldürürseniz hem büyük, hem cins ama büyüklüğünden dolayı ağır ve dürtülmek isteyen bir ata benzeyen devleti yeniden oynatmak için tanrının başına bela ettiği benim gibi bir atsineğinin bir benzerini kolay kolay bulamazsınız. Onun için size kendinizi benden yoksun bırakmamanızı öneririm. Belki de, ansızın uykusundan uyandırılan biri gibi canının sıkılarak, Anytos’un öğüdüne uyar, beni kolayca vurup öldürebileceğinizi sanır ve tanrı size acıyıp başka bir atsineği gönderene kadar, yaşamınızın geri kalanında gene uykuya dalarsınız”. Sokrates tazminat ödeyerek ya da sürgün edilerek cezasını çekebilecekken bunu istemenin onursuzluk olduğunu düşünür ve baldıran zehiri ile zehirlenme cezasını kabul eder. “Şimdi ben tarafınızdan ölüm cezasına onlarda gerçek tarafından kötülüğün ve haksızlığın cezasına çarptırılarak ayrılıyoruz. Ben boyun eğerim, onlarda cezalarına boyun eğsinler” der. “Benim katillerim olan sizlere haber vereyim ki ölümümü üzerinden çok geçmeden bana verdiğiniz cezadan daha ağır olan bir ceza sizi beklemektedir. Beni öldürmekle yaşamınızın hesabını soranlardan kurtulacağınızıı sanıyorsunuz. Fakat bana inanın sandığınızın tersi olacaktır. “der. Sokrates baş kaldırmaya katıldığı, başkalarını baş kaldırmaya zorladığı için değil, serbest düşündüğü eski düzenin temellerini sarstığı için ölüme mahkum olmuştur. Sokrates en güçlülerin değil, en akıllıların başa geçmesini istiyordu. Bunu istemekten hiçbir güç, hiçbir düzen alıkoyamayacaktı. Ölümü vaktinden önce öten horozun ölümü gibidir. Ölmek onun düşüncesinin kaçınılmaz sonuydu. Bir bakıma da en büyük eseri ölümüdür. Savunma öğrencisi Platon tarafından kayda alınmıştır. Harika bir eser.

Gülten TÜRKEL