Öncelikle hoş geldiniz diyor ve söyleşimizin başlangıcında bir iki cümleyle sizi tanımak istiyoruz.   

Dr. Barbaros İRDELMEN kimdir?

Tıp doktoruyum, üst ihtisaslı sert bir bilim geçmişinden geliyorum. Meslekten dolayı, gece nöbetleri, hafta sonu bayram ve tatil günü nöbetleri gibi nedenlerle iş hayatım boyunca boş zamanım az oldu, ama şiir okumayı kendimi bildim bileli hep sevmişimdir. Emekliyim, 48 yıldır ve halen doktor olarak muayenehanemde çalışıyorum, edebiyat konusunda Türkiye Yazarlar Sendikası Üyesi, Kirpi Düşün ve Edebiyat Dergisi, Papirus Dergisi Yayın kurulu üyesi, Akatalpa Edebiyat ve Eleştiri Dergisi yazarı, ‘Edebiyat Magazin Gazetesi Şiir Köşe Yazarı’ olmakla onur duyuyorum.

İlk şiir kitabımın basılması, benim için önemli bir motivasyon oldu ve yılların birikimiyle üretkenliğim arttı ve yedi yılda toplam yedi şiir kitabım basıldı.  Ekonomik krizler ve kâğıt fiyatlarının uçması nedeniyle altı şiir kitabım da, e Kitap olarak Google Books’ ta yayındadır. Yazma ve okuma arzum şimdilerde tutkuya dönüştü, öyküsel şiirleri, hayata dair konularda ve ironik karalama şiirleri daha kolay yazabildiğimi fark ettim…

Şiir yazmaya nasıl başladığınızdan ve ne kadar zamandır yazdığınızdan bahseder misiniz biraz?

Düzenli yazmaya başlamadan önce kütüphanemde yerli yabancı şairlerden oluşan onlarca şiir kitabım vardı ve bazen eş dost evde bir araya gelir şiir okuma geceleri düzenlerdik.  Şiir, benim için, o zamanlar mutluluk veren rahatlatan bir dikkat dağıtıcıydı. Emekli olana kadar yılda bir veya iki şiir de karalar, kitap sayfalarımın arasına koyardım.  Şunu gördüm, bu coğrafyada insanlar şiirden soğumuş, şiirin seveni neredeyse yok, hikâye roman okuyan sayısı da maalesef az. Roma dönemi ve sonrasında Osmanlı Döneminde de aralıksız yüzyıllarca savaşılmış, Saray’ın Divan Edebiyatı, saraydan çıkmamış ve halkla kucaklaşmamış. Yetenekli halk ozanlarımızla sadece folklor gelişmiş.  Cumhuriyet Döneminde Eğitim sistemimizdeki Divan Edebiyatı kural ve kaideleri, okur yazar insanımızı da şiir ve edebiyattan soğutmuş ve uzaklaştırmış. Üstat Orhan Veli Kanık ve arkadaşlarıyla başlayan Garip akımı, birinci yeniler, Divan Edebiyatına tepki olarak sadelik arayışında olmuş ve sonrasında onu takip eden batının da etkisinin olduğu ikinci yeniler, Türk Şiirinde yeni akım başlatmışlar. Ancak günümüzde Türk Şiiri ciddi bir arayış içinde bulunuyor. Orta Okul ve lisede Türkçe dersini sevmiştim, kompozisyon dersi vardı ve ben hep tam not alırdım. Ancak, lisede okurken, aruz veznine aklım mantığım hiç basmamıştı, sanki balığa uçmayı, ya da kuşa yüzmeyi öğretmek gibi zor bir şeydi, bu iş yapılmaz diyerek fen bölümünü seçmiştim.

2016 yılı edebiyat konusunda benim için önemli bir dönüm noktası oldu. İki tanınmış şairle tanıştım ve yazdıklarımı onlarla paylaşma şansı buldum. Beğendiler ve yazmaya devam etmemi, yazmış olduklarımı da toparlamamı önerdiler. Eskiden yazdıklarımı derledim ve yayınevine gönderdim, basacaklarını söylediler, elbette çok sevindim ve neticede 2016 yılı Aralık Ayında ilk şiir kitabım basıldı, benim için önemli bir motivasyon oldu ve yılların birikimiyle üretkenliğim arttı ve beş yılda toplam yedi şiir kitabım basıldı.  Ekonomik krizler ve kâğıt fiyatlarının uçması nedeniyle basılmış yedi kitabımın yanında, altı şiir kitabım da, e Kitap olarak Google Books’ ta yayındadır. Yazma ve okuma arzum şimdilerde tutkuya dönüştü, ama 1969 – 2016 arası, neredeyse 47 yıl edebiyata yeterince yakın olamadığım için üzgün olduğumu söyleyebilirim.

Şiir alanında ilk eseriniz nedir ve ilk yayınlanan eseriniz hangisidir? 

Şiir öncesi yazarlık konusunda tıbbi makalelerim oldu ve 1996 yılında Almanca “Klinik Leidfaden İnnere Medizine” adlı tıp ders kitabını Türkçeye “İÇ HASTALIKLARI (MUAYENE, TANI-TEDAVİ, ACİL ) KLİNİK KILAVUZU” olarak  tercüme ettim.

Şiir alanında ise, ilk basılan eserim, hayata dair şiirlerimi içeren, “Aynen Abi… Dediğin Gibi…”  Aralık 2016, ArtShop Yayıncılık

Ailenizde sizden başka sanatın herhangi bir alanıyla ilgilenen var mı?

Babam, devlet memuru idi, emekli oldu, rahmetli gemi maketleri yapardı, ağabeyim de emekli deniz subayı, tarihi gemi ve yapıların maketlerini yaptılar. Ablam mandolin piyano ve keman çalar ve oğlu, yani yeğenim Hollanda’da halen faal müzisyen, müzik okulu var. Üstat Tevfik Fikret, kan bağımız yok ama akrabayız, babamın eniştesinin kız kardeşi ile evliymiş.

Sizin için en önemli olan eseriniz hangisidir?

Edebiyat konusunda derseniz, şairin ilk kitapları alınmaz okunmaz denir ama bence en güzel eserim, basılan ikinci kitabım.” Oluşum ve İnsan…”, güneşten gelen bir atomun başından geçen ilginç olayları anlatır.

Bir şair sanatını icra ederken en çok neye dikkat etmeli? 

Günümüzde şairler, pek çok yön ve pek çok farklı tür hakkında yazıyorlar. Bütün bu eserler arasında bazen dilbilgisi mantık ve imla hatalarıyla korkunç şiirler yazanları görmek üzücü.

Kitaplarla aranız nasıldır? En son hangi kitabı okudunuz? En çok tavsiye edeceğiniz kitap hangisi olurdu?

Yazacaksanız, kitaplarla aranızın iyi olması gerekir, okumadan yazmanın mümkün olacağını sanmıyorum. En son okumakta olduğum kitap, Rus Edebiyatı temsilcilerinden Lermontov’un “Hançer” adlı kitabı, şiir severlere öneriyorum, yazmaya başlayacaklara ve yeni başlayanlara, en çok tavsiye edeceğim kitap ise, Ömer Hayyam’ın “Rubailer” en uygunu olur.

Sizi etkileyen şair, yazar veya sanatçılar kimlerdir?

Üniversitede okurken günlüğüme, duyduğum Atasözlerini yazar ezberlerdim, o yaşlarda bazısının ne anlama geldiğini bile bilmezdim bazen, mesela “Su uyur, düşman uyumaz…” sözü uzun zaman zihnimi karıştırmıştı, sonra İranlı şair Ömer Hayyam’ı okumaya başladım, biz onu şair olarak tanıyoruz, aslında batı dünyası onu filozof olarak tanıyor, basit ve evrensel yazması ne kadar önemli, unutulmadı, unutulmayacak, Ömer Hayyam’ı anlamadan nasıl şiir yazılır, şahsen bilmiyorum. Yazarlarımızdan Namık Kemal, Ziya Gökalp, Mehmet Akif Ersoy, N. Fazıl Kısakürek, Tevfik Fikret, Neyzen Tevfik, Nazım Hikmet Ran, Orhan Veli Kanık, Özdemir Asaf, Ataol Behramoğlu, Cahit Zarifoğlu, Edip Cansever, Turgut Uyar, Behçet Necatigil, Melih Cevdet Anday ve elbette batılı yazarlar Reiner Marie Rilke, Kafka, Soho, Novalis, Goethe, Mayakowski, Lermontov, Nekrasof, Shakespeare, Alexander Puşkin, Friedrich Nitsche, Victor Hugo, Charles Boudelaire, Pablo Neruda etkilemişlerdir.

İyi şiir yazmak için bir formül var mıdır? Yazmak isteyenlere önerileriniz nelerdir?

Evet var, bu sorunuza kısa bir şiirimle cevap vermek istiyorum, bana göre formül şu; :

Çekinme

Aile

Eğitim

Arkadaş

Gördüklerin

Duydukların

Yaşadıkların

Şekillendirir hislerini

Kağıtla kalem

Eğer verilmişse sana hediye

Kokla yarınları

Aydınlık mı karanlık mı?

Tadına bak aşkın

Tatlı mı

Yoksa acı mı?

Aç pencereni ve dinle

Açan çiçeklerin telaşını

Gör doğadaki muazzam armoniyi

Dinle o muazzam ilahi melodiyi

Ve başla yazmaya

Sonra mı?

Yaz yazabildiğin kadar…

Barbaros İRDELMEN

Bana göre şiirin ana fikri ve bir de süsü var. Ana fikri güzel ve süsü tam şiirler edebiyat tarihine geçen, birinci sınıf üstat şairler tarafından yazılanlardır. İyi şair olmak için çabalayanlar ana fikri olan fakat süsü az şiirler yazanlardır ve 2. Sınıf şairlerdir diyebiliriz. Günümüzde daha çok ana fikri olmayan ama süsü çok şiir yazılmaktadır ki bence sayı olarak en kabarık onlardır, 3. Sınıf şairleri kapsar, bir de ana fikri ve süsü olmayan şiirler yazan 4. sınıf şairler vardır.

Gençlerimizi edebiyata ve sanata kazandırmak için neler yapılabilir?

Yeni jenerasyonların aldıkları eğitim ve kıvrak zekâları ile edebiyat ve şiiri severlerse çok okuyarak, çok daha yaratıcı şiirler üreteceklerine inanıyorum.

Sizi okumak isteyen, takip etmek isteyen dostlarımız nerelerden ulaşabilirler?

Edebiyat Magazin Gazetesi Şiir Köşe yazarıyım, dijital gazete olduğu için internet olan her yerden kolay ulaşılabilir, orada paylaştığım şiirleri çoğu zaman Facebook sayfamda ve üyesi olduğum gruplarda paylaşıyorum, blog sayfamda seçme şiirlerim, şiir konusunda yazı ve düşüncelerim var, www.edebiyatevi.com  da son altı yıl içinde yazdığım şiirler yer alıyor, editör değişikliği olduktan sonra, şiirin tek yönü ile ilgilendikleri için son aylarda yeni şiirlerimi orada paylaşmıyorum,  Kirpi Düşün ve Edebiyat Dergisi, 3 ayda bir, Papirüs Dergisi, 2 ayda bir şiirlerime yer veriyor, Akatalpa Dergisi de şiirin bir yönü ile ilgilendiği için bir süredir şiir göndermiyorum, internet kitapçılarından piyasada tükenmemiş kitaplarıma ulaşılabilir, aslında tüm şiir kitaplarım,  e book olarak Google Books ta, on dört e kitabım yayındalar, ulaşıp, kitabımın bir kısmını inceleyip, sonra e book olarak edinmek de mümkün.

Şu ana kadar sohbetimizi okuyan ve bizlere eşlik eden dostlara son olarak ne söylemek istersiniz?

Gelişen teknoloji ve yüksek ticari beklentilerle bazı şirketler, insanlar için hızla sanal bir dünya hazırlığı içinde olsa da ben, gerçek insani değerlerin ve güzelliklerin edebiyat tarafından işlenmesinden yanayım. Bizden sonraki nesiller, hazırlanmakta olan (Metaverse) ile kendilerine sunulacak sanal dünyada mutlu olmaya çalışsalar bile, bir süre sonra bıkacaklar ve mutlaka gerçekçiliğe yönelecek, iyi insani değerlere haiz arkadaş dost toplum ve sanat arayışı içinde olacaklardır.

Önceki projelerde birlikte çalıştığımız ve başarılı olunan projelerle ilgili röportaj talebiniz için, Türk Edebiyatına yaptığınız hizmetler konusunda sizlere teşekkür ediyorum, yolunuz açık olsun diyorum ve özverili çalışmalarınızda üstün başarılar diliyorum.

Ödüllü Yazar ve Şair Betül FIRAT

@paradoks.okur.yazar

@yazarvesair.betulfirat

@e.san.mel