Hegel Kitap Yorumu (Bülent DEMİREL)

Merhaba arkadaşlar!

Filozoflar, düşünce dünyası içinde eleştiriye tabi tutulması en zor insan tipleri arasındadır. Diğer taraftan da eleştirilmeyi en çok hak edenler de onlardır.

Hegel de bunlardan biri.

Felsefe ile yakın temasta olan ve düşünen herkesin de, ortaya bir şeyler koymak şartı ile filozof eleştirme hakkı vardır.

Paylaşacağım eser, uzmanı tarafından yazılmış bir Hegel biyografisi.

Bu eseri neden okudum?

Birkaç sebebi olması ile birlikte çünkü, eğer, ona ve düşüncelerine katılmıyorsam ve aslında ne söylenmesi gerektiğinin düşünülüp söylenmesini istiyorsam, onun ne düşünmemesi gerektiğini, söylemeye düşünüp karar vermem lazım olduğu için okudum. Tüm düşünce adamları için işleme koyduğum bir davranış şekli bu.

Sıklıkla söylediğim gibi; bir düşünce adamının teorik/pratik eylem dünyasını okumak istiyorsak eğer, önce o kişinin kim olduğunu bilmemiz gerekiyor. Şahsını, ilişkilerini, dönemini, vs…

İki tane Hegel var. Biri solcuların Hegel’i, diğeri sağcıların Hegel’i… Oysa Hegel için iki kesimin de bir önemi yok. Çoğu içinden çıkılmaz paradoksal düşüncelerine rağmen adamın istediği doğru anlaşılmak…

Hegel, teist biri. Bazen eleştiriyor olmasına rağmen hiç tavizsiz meta-fizikçi biri, Açıklamalarını ortaya koymak şartı ile monarkçı biri, Yine izahını ortaya koymak şartı ile devletçi biri, liberalizmi ve komünteryanizmi uzlaştırmaya, sentezlemeye çalışan biri, dinin kurumsallaşmasını reddeden biri, Hukuksal açıdan yasacı ama, törelere de inanan biri, Her ulusun evrensel bir hukuk sisteminin yanında, ulusal bir töresinin de olması gerektiğini söyleyen biri, felsefeye filozofların ibadetidir diyen biri ve hatta devletin, Allah’ın yeryüzündeki adımları olduğunu açıkça beyan eden biri ki -bu kısmı Farabi ile acayip derecede örtüşüyor- başlıca irdelenmesi gerekli bir konu ve onu es geçiyorum…

Çok iyi tanınmaz ise eğer, düşünceleri esnetilebilecek biri değil yani.

Hakkında olumlu olumsuz, ileri geri, çokça konuşulan, bu çağa kendini taşımış, 21. Yüzyıla rağmen buralarda biri. Bir yanda devletçi düşünceler, bir yanda birey merkezli düşünceler, bir yanda toplumsal düşünceler, bir yanda töresel düşünceler, bir yanda dini düşünceler, bir yanda mutlak güç dediği Tanrı anlayışı, bir yanda tarihselciliği, bir yanda meta-fizikçiliği… Çoğunu çözümlediği ama, çözümsüz de kalan düşünceler…

Açık söylemek gerekirse Hegel, kendisini çok iyi analiz etmiş biri tarafından yazılmadıkça/tanıtılmadıkça, anlaşılması zor biri… İşte belki bu eser, bir nebze de olsa Hegel’i okumak isteyenlere öncülük edebilecek bir eser. Zaten yazar da aynı şeyi söylüyor. Künyesini yazayım ve değerlendirmeyi ilgi duyanlara bırakayım.

– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –

Hegel.

Frederick Beiser.

Ter: Seçim Bayazit.

Alfa Yayınları.

2019 Baskı – 416 sayfa.

– – – – – – – – – – – – – – –

Bol okumalı ve sağlık dolu ömürler dilerim.