İbni Sina

İyi geceler dilerim Arkadaşlar!

Eserlerine yorum yapmakta zorlandığım iki şahsiyet var. Biri Farabi, diğeri İbn-i Sina. Daha 14 yaşında, kendinden on yaş büyük matematik dehası ve seyyah Biruni ile zehir zemberek mektuplaşabilmiş, bilgide kibir yapmış bir deha olan İbn-i Sina bile, yeri gelince itiraf etmekten çekinmediği, açıkça söylemese bile kendine önder kabul ettiği Farabi hakkında ki itirafı şöyle; “Ben, tam kırk kere Aristo metafiziği okudum. Hiçbir şey anlamadım. Bir gün sahaf çarşısında gezerken bir eser gördüm. Okudum ki, Farabi’nin metafiziği. Bir okumada anladım ve kendi metafiziğimi yazmaya karar verdim.”

Tarafımdan İbn-i Sina değerlendirmek çapsızlık olur. Şahsı ve eserleri hakkında düşüncelerimi sonraya bırakayım ve bir akademisyenin İbn-i Sina değerlendirmesi olan eserini sizlere takdim edeyim. O kadar güzel yazmış ki yazar eseri. İnsan bu eseri okuyunca İbn-i Sina’nın bütün eserlerini bir çırpıda okuyası geliyor.

Gazzali gibi Her ve ilk fırsatta felsefi açıdan eleştiri yağmuruna tuttuğu İbn-i Sina öyle biri ki, Gazzali kelam ve tasavvufa yön vermiş bu dehanın söyledikleri hakkında susmayı ve hatta ondan alıntılar yaparak eser yazmayı ihmal etmemiştir!

İbn-i Sina 17. yüzyılın sonuna kadar etkilerini sürdürmüş, ama çağımızda da tam manası ile çözümlenememiş bir alem adam! Bu da daha ileriki çağlarda gündemde kalmayı sürdürecek manası taşıyor.

Önsözün girişine de yazılmış bir arka kapak yazısı yazayım ve eserin künyesini de takdim edeyim.

– – – – – – – – – – – – – – – – – –

Felsefe ve bilim tarihinde eşine az rastlanır bir şahsiyet olan İbn-i Sina, fikirleriyle İslam dünyasında ve Batı’da yüzyıllar boyunca derin etkiler yaratmıştır. İslam felsefesinin ‘altın çağ’ını temsil eden büyük filozof, tarihsel süreç içerisinde sadece felsefeye değil kelam ve tasavvuf düşüncesine de yön vermiştir. Kuşkusuz İslam entelektüel geleneklerinin gereği gibi anlaşılması, onun bu geleneklere nüfuz eden son derece ayrıntılı ve mükemmel felsefi sisteminin kavranmasından geçmektedir. İşte İbn Sina’nın hayatı, eserleri ve felsefesi ile İslam dünyasında ve Batı’daki etkilerinin ele alındığı bu çalışmada onun düşünce sistemi özlü, bütüncül ve anlaşılır olarak ortaya konulmaya çalışılmıştır.

– – – – – – – – – – – – – – – – – – – –

İbn-i Sina.

Ömer Mahir Alper.

İsam Yayınları.

202 sayfa.

İlk basım 2008, altıncı basım 2018.

– – – – – – – – – – – – – – – – – – – –

Eserin içeriğinde kısaca hayatı, kitap ve risaleleri bölümü; İbn-i Sina’nın felsefe tanımı, mantığı, bilgi teorisi, doğa felsefesi, psikoloji açıklamaları, metafiziği, ahlak felsefesi, siyaset felsefesi, din felsefesi, tıbbi çalışmaları, Musiki düşünceleri özü itibarı ile mevcut. Son bölümde de İslam dünyasına ve Batı dünyasına etkileri kısaca mevcut. Kısa bir alıntı ile iktifa etmemin sebebi de bu zaten.

Hayırlı okumalar diliyorum.

Bülent DEMİREL