TEORİDE PAZAR ARAŞTIRMASI

 İnsanoğlunun varlığından bu yana çeşitli ve sonu gelmeyen istek ve ihtiyaçları vardır. Bu istek ve ihtiyaçlarını karşılamak için farklı yollar ve şekiller ile örgütlenmeye ihtiyacı olmuştur. Özellikle teknolojinin gelişimi ile beraber insanoğlunun ihtiyaçları ve aynı zamanda istekleri birçok kez değişme ve gelişme göstermiştir. Bahsettiğimiz bu ihtiyaçları ve istekleri karşılamak için ise farklı düşünceler ve teknikler ortaya atılmıştır. Bu düşünceler sonucunda toplumda bir ‘ekonomik düzenin’ ortaya çıktığını söyleyebiliriz (Çelik & Dağ, 2017, s. 51).

 Günümüzde Kapitalizm, insanoğlunun yaşamı boyunca, her an karşısına çıkabileceği bir hal almıştır. Kapitalizm toplumların sosyokültürel, siyasi, bütün yaşam alanlarını kapsamaktadır. Aynı zamanda içinde insan hakları, sosyal adalet, bireysel haklar, sosyoekonomik haklar ve katılım haklarının da olduğu bir sosyal sisteme hatta bir dini anlayışa dönüşmüştür.[1] Kapitalist sistem, sermaye birikiminin desteği ile beraber teknoloji alanındaki gelişmelerin artmasını ve bu artışların devamlılığını sağlamaktadır. Yine kapitalist sistemin teşviki ile birlikte yapılan teknolojik ve bilimsel araştırmalar sonucu hayatımıza yeni tüketim malları dahil olmuştur. Bu faktörlerin hayatımıza yeni kolaylıklar getirdiğini söylemek yanlış olmaz, hatta bu sayede toplumun hayat standardının artması sağlanmıştır.[2] Günümüz dünyasında insan davranışlarını anlamanın yolu büyük bir oranla tüketimden geçmektedir. Çünkü araştırmalara göre tüketim insan hayatının merkezinde yer almaktadır. İnsanların tükettikleri kadar var olabildikleri bir dünyada yaşıyoruz. Bu kapitalist düzen gün geçtikçe daha da baskın hale gelmekte ve ahlaki yozlaşmalar yaşanmaktadır. Tüketim toplumu insanı tüketmeye itmektedir. Bu sebeple günümüzde artık üretim odaklı olan modernizmden daha çok, tüketim odaklı postmodernizmden söz edilmektedir.[3] Tüketimin hayatımıza bu kadar dahil olması ve bir şekilde tüketimin sürekli artması, üreticilerin pazar araştırması sonucu aldıkları kararlar ile doğru orantılıdır. Yapılacak iyi bir araştırma ile doğru ürün doğru zamanda piyasaya sürülebilir ve bu sayede tüketim arttırılabilir. Özellikle günümüzde “ihtiyaç dışı” tüketim bu kadar artmışken…

 İhtiyaç dışı tüketmek, Alman sosyolog Herbert Marcuse için yanlış/sahte ihtiyaçlardan gelmektedir. Herbert Marcuse, tüketim toplumu ve tüketim kültürünün, bireyleri tüketime dayalı yaşam biçimlerini “satın almaya” zorlayan “yanlış veya sahte ihtiyaçlar” ürettiği teorisini ortaya atmıştır. Marcuse, post-endüstriyel kapitalizmin beraberinde getirmiş olduğu tüm nimetleri farklı bir bakış açısı ile ele almıştır.[4] Bu bakış açısı günümüz tüketim anlayışına uymaktadır. Tüketimi arttırmak ve tabir-i caizse üreticinin işini kolaylaştırmak için pazar araştırmasının önemi oldukça fazladır. Bu sebepler doğrultusunda pazar araştırması ve analizlerin doğru bir şekilde yapılması başarıya ulaşma konusunda büyük bir önem taşımaktadır. Pazar araştırması hizmet vermeyi düşünülen pazar hakkında detaylı bilgi sahibi olunmasını, potansiyel müşterilerin daha iyi tanınmasını, pazarın arz ve talebi hakkında bilgi sahibi olunmasını sağlamaktadır.[5] Pazar araştırması, yeni ürünlerin küçük ölçekte test edilmesine yardımcı olur. Yeni ürüne yönelik tüketici davranışını anlamaya ve uygun pazarlama çalışması yapmaya yardımcı olur. Piyasaya yeni bir ürün sürme riskleri ve olasılıklarını görmemizi sağlar. Pazar araştırması, ihracata yönelik pazar araştırması yapmada yardımcı olur. Bir ülkede geçerli olan pazar ortamı hakkında bilgi toplamamızı sağlar. Pazar araştırması, farklı ülkelerden tüketiciler ve o ülkelerin pazarları hakkında verileri toplayarak, ihracat potansiyellerini belirtir. Pazar araştırması piyasadaki problemleri ve fırsatları belirlemenize yardımcı olur. Mevcut ve yeni ürünler için yeni pazar fırsatları tanımlamada yardımcı olur. Pazar payı, rekabetin niteliği, müşteri memnuniyeti seviyeleri, satış
performansları ve dağıtım kanalı hakkında bilgi sağlar. Firmaların bu
konulardaki sorunlarını çözmeye yardımcı olur.[6]

Büşra YÖNEL

KAYNAKÇA

İbrahim Çütçü ve Malik Atış, “Kapitalizme Yöneltilen Eleştiriler ve Sosyal Çalışma Kapitalizm İlişkisi”, Adıyaman Üniversitesi Bilim, Kültür ve Sanat Sempozyumu, (ADYÜ-Sempozyum-2014), s.104

Mertkan, “Pazar Araştırmasının Gerekliliği ve Önemi”, 13 Eylül 2018. http://www.Mericreative.com/

Muhammed Çelik  ve Mehmet Dağ, “Kapitalist İktisadi Düşüncenin Geçirdiği Dönüşümler Üzerine Bir Değerlendirme”, Bitlis Eren Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Akademik İzdüşüm Dergisi,  Yıl 2017, Cilt 2, Sayı 3, s.50 – 70 https://dergipark.org.tr/tr/pub/beuiibfaid/issue/31277/341368https://dergipark.org.tr/tr/pub/beuiibfaid

Mustafa Kemal Şan & İsmail Hira, “Modernlik ve Postmodernlik Bağlamında Tüketim Toplumu Kuramları” Bilgi (8) 2004/1:1-19. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/301126

Nil Esra Dal, “Tüketim Toplumu ve Tüketim Toplumuna Yöneltilen Eleştiriler Üzerine Bir Tartışma”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 9, Sayı 19, Yıl 2017. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/318644

[1] İbrahim Çütçü ve Malik Atış (2014), “Kapitalizme Yöneltilen Eleştiriler ve Sosyal Çalışma Kapitalizm İlişkisi”, Adıyaman Üniversitesi Bilim, Kültür ve Sanat Sempozyumu, (ADYÜ-Sempozyum), s.104

[2] Muhammed Çelik  ve Mehmet Dağ (2017), “Kapitalist İktisadi Düşüncenin Geçirdiği Dönüşümler Üzerine Bir Değerlendirme”, Bitlis Eren Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Akademik İzdüşüm Dergisi, Cilt 2, Sayı 3, s.68.

[3] Nil Esra Dal (2017), “Tüketim Toplumu ve Tüketim Toplumuna Yöneltilen Eleştiriler Üzerine Bir Tartışma”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 9, Sayı 19, s.2.

[4] Mustafa Kemal Şan & İsmail Hira, “Modernlik ve Postmodernlik Bağlamında Tüketim Toplumu Kuramları” Bilgi (8) 2004/1:1-19, s.10.

[5] Mümine Kaya Keleş & Ümit Kılıç & Abdullah Emre Keleş (2018), Market Research and SWOT Analysis in E-Commerce, El-Cezerî Fen ve Mühendislik Dergisi Cilt: 5, No: 2. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/488579

[6] Mertkan (2018), “Pazar Araştırmasının Gerekliliği ve Önemi”, 13.09.2018, http://www.mericreative.com/